Yabancı ülkelerde yaşayan vatandaşlarımız, evliliklerini yaşadıkları yer mahkemelerinde veya idari makamlarında sona erdirebilmektedirler. Bu kapsamda yabancı ülke mahkemeleri veya idari makamları tarafından verilen boşanma, evliliğin butlanı, iptali veya mevcut olup olmadığına ilişkin kararların ülkemizde geçerlilik kazanabilmesi ve aile nüfus kütüklerinde tescil işlemlerin gerçekleştirilebilmesi için daha önceleri Türkiye’de boşanma kararının tanınmasına ilişkin dava açmak zorunda kalan vatandaşlar, yeni düzenleme ile bu yükümlülükten kurtulmuşlardır.
7 Şubat 2018 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Yabancı Ülke Adlî Veya İdarî Makamlarınca Verilen Kararların Nüfus Kütüğüne Tescili Hakkında Yönetmelik” sayesinde yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları, yabancı mahkemeler veya idari makamlar tarafından verilen boşanma, evliliğin butlanı, iptali veya mevcut olup olmadığına ilişkin kararlara ilişkin olarak Türkiye’de tanıma davası açmak zorunda kalmayacaklardır. Böylelikle yabancı mahkemelerce veya idari makamlarca verilen boşanma kararları artık ülkemizde kolaylıkla ve pratik şekilde geçerlilik kazanacaktır ve aile nüfus kütüklerine tescil edilebilecektir. Tabii bu durumun gerçekleşebilmesi bazı şartlara bağlanmıştır.
Başvurular, kararın verildiği ülkedeki dış temsilciliklere, yurt içinde ise taraflardan birinin yerleşim yeri il müdürlüğüne; Türkiye’de yerleşim yeri yoksa Adana, Ankara, Antalya, Bursa, Diyarbakır, Erzurum, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Kayseri, Konya, Kahramanmaraş, Samsun, Siirt, Sivas, Trabzon, Şanlıurfa ve Van il müdürlüklerinden birine yapılır.
Tanıma işleminin tescili için iki tarafın da başvuru yapması gereklidir. Bu başvuru taraflarca bizzat yapılabileceği gibi yasal temsilcileri ve vekilleri aracığı ile yapılabilecektir. İki tarafın aynı anda, aynı yerde başvuru yapması şartı aranmamakla birlikte; iki başvurunun arasında en fazla 90 gün olabilecektir.
1-Başvuru esnasında gerekli belgeler şunlardır;
a)Başvuru Formu,
b)Aile kütüğüne tescili talep edilen usulüne göre onaylanmış kararın aslı ile noter veya dış temsilcilik tarafından onaylanmış veya ilgili ülkenin yetkili makamı tarafından Apostil şerhi tatbik edilerek onaylanmış Türkçe tercümesi,
c)Adli veya idari makam kararında kesinleşme şerhi yok ise kararın verildiği ülke kanunlarına göre kesinleştiğine dair onaylanmış belge veya yazının aslı ile noter veya dış temsilcilik tarafından onaylanmış veya ilgili ülkenin yetkili makamı tarafından Apostil şerhi tatbik edilerek onaylanmış Türkçe tercümesi,
ç)Kimlik veya pasaport fotokopileri, taraflardan biri yabancı ise kimlik veya pasaportların noter tasdikli Türkçe tercümeleri,
d)Vekil aracılığı ile yapılacak müracaatlarda noter tarafından düzenlenen fotoğraflı özel vekâletnamenin aslı veya onaylanmış aslına uygun örneği,
e)Yabancı ülke adlî veya idarî makamlarınca verilen kararlarla ilgili daha önce Türk mahkemelerinde açılmış ve halen görülmekte olan dava dosyası bilgileri ile varsa kararların daha önce Türk mahkemelerince kesin hükme bağlanmış olduğuna ilişkin mahkeme kararının aslı veya fotokopisi ya da Türk mahkemelerinde halen devam eden bir dava yahut tanımanın Türk mahkemelerince evvelce reddedildiğine dair karar bulunmadığı yönünde adli makamlardan alınan belge başvuru formuna eklenir.
2-Başvurunun İncelenmesinde Uyulacak Esas ve Usuller
a)Türkiye Cumhuriyeti’nde tanınması talep edilen kararın yabancı bir adli veya idari makam tarafından verilmiş olması gerekmektedir.
b)Kararın usulen kesinleşmiş olması gerekmektedir.
c)Kararda, tenfiz davasına konu olan hükümlerin (velayet, nafaka, çocuk ile kişisel ilişki kurulması, mal rejimleri, maddi/manevi tazminat vb.) bulunması halinde, işbu hükümler hakkında dava açılması gerekecektir. Nüfus müdürlükleri tarafından oluşturulan komisyonlar, tenfiz davasının içeriğini oluşturan konular hakkında hüküm veremeyeceklerdir.
d)Türkiye’de tanınması amacıyla başvurulan karar hakkında açılmış veya devam eden bir tanıma davası olmamalıdır.
e)Yabancı mahkeme tarafından verilen karar kamu düzenine aykırı olmamalıdır.
Sonuç olarak yürürlüğe giren yönetmelik ile vatandaşlarımız açısından önemli mağduriyet ve maddi yük getiren dava süreci ortadan kaldırılmıştır. Vatandaşlarımız işbu yönetmelik sayesinde yabancı adli veya idari makamlar tarafından verilen boşanma, evliliğin butlanı, iptali veya mevcut olup olmadığına ilişkin kararların ülkemizde geçerlilik kazanabilmesi ve aile nüfus kütüklerinde tescil işlemlerin gerçekleştirilebilmesini sağlayabileceklerdir.
***
Av. Anıl Coşkun, LL.M. (Mainz)
info@anil-coskun.com
www.anil-coskun.com
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Anıl Coşkun’a aittir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlemlere başlanılacaktır.